Πλαίσιο λειτουργίας & σκοποί
Το παιδί είναι «βασιλιάς», γιατί αποτελεί την προέκταση της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής. Τα νήπια έχουν μερικές πρωταρχικές ανάγκες, που πρέπει να ικανοποιούνται. Για την ψυχική τους γαλήνη και την πνευματική τους ασφάλεια πρέπει να δέχονται αγάπη και να νοιώθουν ασφάλεια στις σχέσεις τους με τους γονείς, τους δασκάλους και τους συνανθρώπους τους.
Βασικός σκοπός του νηπιαγωγείου είναι να αναπτύξει την προσωπικότητα του παιδιού και να το βοηθήσει να ενταχθεί στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.
Συγκεκριμένα και ειδικότερα:
να του καλλιεργήσει την ικανότητα να συναναστρέφεται με τα άλλα νήπια και να ζει μαζί τους μέσα σ’ έναν κοινωνικά οργανωμένο χώρο με κανόνες και περιορισμούς. Η δημιουργία ομάδων εργασίας και συνεργασίας είναι από τις πιο βασικές αρχές του νηπιαγωγείου.
Τα παιδιά πρέπει κατανοήσουν την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας και να μάθουν όλες τις μορφές της ομαδικής ζωής: Τον καταμερισμό των ρόλων, το συντονισμό των προσπαθειών, την επιτυχία των πολλών που ενώνουν τις δυνάμεις τους, τις διαφωνίες και το ξεπέρασμά τους με το δημοκρατικό διάλογο.
Οι ομάδες (συν) εργασίας πρέπει να λειτουργούν με κάθε ευκαιρία: Στη διευθέτηση των υλικών της αίθουσας διδασκαλίας με τρόπο που να εμπνέουν στα παιδιά την πρωτοβουλία και την αυτονομία. Στο παιχνίδι με το σεβασμό στους κανόνες του παιχνιδιού. Στο θέατρο με τους ρόλους που ακολουθούν μια σειρά και αλληλοσυμπληρώνονται. Στα καθημερινά προβλήματα, που πρέπει να τα αντιμετωπίζουν μαζί, να βοηθάει ο ένας τον άλλο, να ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους και να χαίρονται το αποτέλεσμα της ομαδικής εργασίας.
Έτσι τα μικρά παιδιά παίρνουν τις ευθύνες πάνω τους, ζουν σε μικρογραφία την κοινωνία και προετοιμάζονται δραστήρια και δημοκρατικά για τις πραγματικές συνθήκες της ζωής.
να κατανοεί δηλαδή και να μεταδίδει σωστά μηνύματα που μεταδίδονται προφορικά ή με τη γλώσσα του σώματος.
Να αρθρώνει σωστά τις λέξεις και να ζητάει να του εξηγήσουν τις λέξεις που δεν καταλαβαίνει. Να εκφράζεται με άνεση και να μη φοβάται να πει αυτό που σκέφτεται κάθε φορά. Να αποδέχεται τις σωστές έννοιες και να αποφεύγει τις άσχημες λέξεις. Να επικοινωνεί με τα άλλα παιδιά και να τα αποδέχεται.
Να ακούει προσεχτικά τους άλλους και να κάνει διάλογο μαζί τους. Να εξασκηθεί στην ενεργητική ακρόαση και στην ουσιαστική επικοινωνία.
Να απολαμβάνει το ρυθμό και την αρμονία του λόγου στην ποίηση και το τραγούδι. Να ακούει με προσοχή και να διηγείται παραστατικά ιστορίες και παραμύθια. Να αντιλαμβάνεται και να ξεχωρίζει το ύφος και τον τόνο κάθε ομιλίας.
Να έρθει σε οπτική και εμπειρική με τα γράμματα, τους αριθμούς και τις λέξεις, που θα τα ξεχωρίζει και θα τα αναγνωρίζει περισσότερο ως εικόνες και λιγότερο ως έννοιες.
Να κατανοεί και να εφαρμόζει στην πράξη το πνεύμα της αγάπης, της αρμονίας και της συνεργασίας.
Να προσεγγίσει βιωματικά βασικές έννοιες, που αποτελούν αξίες για τη ζωή, όπως ο σεβασμός, η υπευθυνότητα, ελευθερία, φιλία, εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια, τάξη, ειρήνη, δικαιοσύνη, υπομονή, διάλογος, γενναιοδωρία κ.α.
να το βοηθήσει δηλαδή να γνωρίσει και να εξοικειωθεί με τα αντικείμενα και τον κόσμο γύρω του.
Να μάθουν να δέχονται και να αφομοιώνουν σε εμπειρίες τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, να ξεχωρίζουν τα χρώματα και τα σχέδια, να εκδηλώνουν την περιέργεια, να εκφράζουν απορίες, να καταλαβαίνουν και να ερμηνεύουν ό, τι συμβαίνει γύρω τους.
Να μπορούν να βιώνουν και να διακρίνουν τις θετικές από τις αρνητικές εμπειρίες. Να οργανώνουν το περιβάλλον τους, να το προστατεύουν και να προσανατολίζονται σ’ αυτό.
Να χρησιμοποιούν εικόνες και λέξεις, να πλάθουν με τον πηλό και με την πλαστελίνη, να τσαλαβουτούν στο νερό, να γεύονται το χιόνι, να νιώθουν το κρύο και τη βροχή, να μη φοβούνται τις καιρικές συνθήκες.
Να ανταποκρίνονται με αυτάρκεια στις ποικίλες καθημερινές ανάγκες τους: Να τρώνε μόνα τους και να παραδίνουν το πιάτο τους, να ντύνονται και να ξεντύνονται μόνα τους. Να φροντίζουν για την καθαριότητα και την αισθητική του χώρου τους.
Όλα αυτά αποτελούν εμπειρίες που διεγείρουν το παιδί, το επηρεάζουν και το προετοιμάζουν για την προσαρμογή του στο περιβάλλον, τη συνύπαρξη με τους ανθρώπους και την ομαδική ζωή μέσα σε πραγματικές συνθήκες.
να το βοηθήσει δηλαδή ν’ αρχίσει να καταλαβαίνει τα αισθήματα, τις σκέψεις, το εγώ του και ν’ αποκτήσει συνείδηση της ταυτότητάς του.
Δίνουμε ευκαιρίες στα παιδιά να χρησιμοποιούν όλες τις αισθήσεις τους με τις οποίες θα γνωρίσουν το περιβάλλον. Να ασκήσουν το πνεύμα τους, ώστε να επινοούν και να βρίσκουν μόνα τους λύσεις στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Να αναπτύξουν τον ψυχικό τους κόσμο, να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό, να προφυλάσσονται από τον κίνδυνο, να οπλιστούν με αυτοπεποίθηση, να αποκτήσουν το αίσθημα της ασφάλειας και να μάθουν να αμύνονται. Σε συνεργασία με τους ανθρώπους που τα περιβάλλουν μαθαίνουν να κινούνται, να σκέφτονται, να μιλούν, να δείχνουν διάφορα συναισθήματα και να επικοινωνούν.
Να αισθάνονται τους ήχους και τη μουσική.
