Συνεργάζομαι σημαίνει εργάζομαι μαζί με κάποιον άλλο. Στη συνεργατική μάθηση τόσο οι καθηγητές όσο και οι μαθητές είναι ενεργοί συμμέτοχοι στη μαθησιακή διαδικασία. Η γνώση προκύπτει από το διάλογο μεταξύ αυτών που προσπαθούν να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν έννοιες και τεχνικές. Έτσι η εκπαίδευση δεν περιλαμβάνει απλά το ξεχείλισμα του μαθητή με γνώσεις. Απoτελεί μια δημιουργική διαδικασία, όχι μια συσσώρευση απαντήσεων.Η συνεργατική μάθηση είναι μια κοινή εργασία πάνω σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα με τρόπο τέτοιο, ώστε να προωθείται η ατομική μάθηση μέσα από τη συμμετοχή και τη συνεργασία. Η συμμετοχή διαμορφώνει την ικανότητα των μαθητών να μαθαίνουν από μόνοι τους. Η συνεργασία έχει ως αποτέλεσμα ένα επίπεδο γνώσης της κοινότητας, που είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των γνώσεων του κάθε μέλους ξεχωριστά.Η συνεργατική μάθηση μπορεί να προσφέρει καλύτερη κατανόηση της διδακτέας ύλης και αποτελεί πηγή πολύτιμων αποτελεσμάτων, όπως η αυξημένη ικανότητα στην ομαδική εργασία, η αυτοπεποίθηση κ.α. Στο πλαίσιο της ομάδας τα μέλη της εργάζονται με κοινό στόχο και συμφωνημένους ρόλους. Αυτό συμβάλλει στην ανάπτυξη αισθήματος κοινής ευθύνης, αλληλοϋποστήριξης και καλλιέργειας ενός φιλικού κλίματος, που ενθαρρύνει τη μάθηση.Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι αισθάνονται την ανάγκη να ζουν σε κοινωνικές ομάδες. Παιδιά και έφηβοι σχηματίζουν μικρές ομάδες με κοινούς στόχους (παιχνίδι, διασκέδαση) και από αυτή τη συνύπαρξη αντλούν μεγάλη συναισθηματική ικανοποίηση. Η οργάνωση, επομένως, των μαθητών σε ομάδες μάθησης με στόχο τη συνεργασία για την επίτευξη κοινών στόχων είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στη φύση και στις ανάγκες τους. Αντίθετα η απομόνωσή τους παραβιάζει τις έμφυτες τάσεις τους για επικοινωνία και αλληλεπίδραση.
Για τους παραπάνω λόγους η εργασία των ατόμων στο πλαίσιο μιας ομάδας μπορεί από μόνη της να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για μάθηση. Οι νέες τάσεις στην εκπαίδευση ορίζουν αλλαγή στον τρόπο της διδασκαλίας και σταδιακή μετατροπή του ρόλου του διδάσκοντα από παροχέα πληροφοριών σε σύμβουλο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η Μάθηση στον 21ο αιώνα προσανατολίζεται στην ομάδα, στη συνεργασία και μετατρέπει το ρόλο του διδάσκοντα σε βοηθητικό.
Μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι μαθητές διατηρούν περίπου το 15% αυτών που μαθαίνουν μόνο μέσα από τις διαλέξεις και κάπως λιγότερο από αυτά που μελετούν. Αντίθετα οι τρόποι μάθησης, που απαιτούν από τους μαθητές να «ερευνούν και να δημιουργούν», επιτυγχάνουν πιο πολύ να προκαλούν το νου και να αλλάζουν τον τρόπο σκέψης μας, αυτό δηλαδή στο οποίο στοχεύει η μάθηση.
Μαθαίνουμε:
- 10% μέσω της γεύσης
- 1,5 μέσω της αφής
- 3,5% μέσω της όσφρησης
- 11% μέσω της ακοής
- 83% μέσω της όρασης
Θυμόμαστε:
- 10% απ’ αυτά που διαβάζουμε
- 20% απ’ αυτά που ακούμε
- 30% απ’ αυτά που βλέπουμε
- 50% απ’ αυτά που βλέπουμε & ακούμε
- 70% απ’ αυτά που λέμε, όταν συνομιλούμε με άλλους
- 90% απ’ αυτά που λέμε καθώς κάνουμε κάτι.
Η έννοια της αλληλεξάρτησης είναι το κλειδί της επιτυχίας της Συνεργατικής Μάθησης. Αλληλεξάρτηση υπάρχει, όταν η ομάδα για να επιτύχει το έργο της χρειάζεται και εξασφαλίζει τη συμβολή του κάθε μέλους της. Αλλά και αντίστροφα, κάθε μέλος της ομάδας επιτυγχάνει το στόχο του, μόνο αν και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας επιτύχουν τους δικούς τους στόχους.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για να αποτύχει η Συνεργατική Μάθηση είναι, όταν αφεθεί ένα μέλος να κυριαρχήσει στην ομάδα και να επιβάλλει την άποψή του ή να υποβάλλει τις λύσεις και τις απαντήσεις. Στην περίπτωση αυτή τα άλλα μέλη όχι μόνο δεν ωφελούνται, αλλά συνήθως αδρανοποιούνται και οπισθοδρομούν. Ιδιαίτερη μέριμνα χρειάζεται, ώστε κάθε μέλος να καθίσταται προσωπικά υπεύθυνο για την επιτυχία της ομάδας.
